Zonder maak-economie zoals land- en tuinbouw is er geen welzijn noch welvaart

Het wegvallen van de maak-economie in Vlaanderen leidt tot ernstige economische en sociale risico’s.

Ze illustreren ook hoe een steeds grotere overheidsrol, in combinatie met concurrentiedruk van buiten Europa, de toekomst van ondernemers in Vlaanderen bedreigt.

1. Afname van eigen economische middelen om vergrijzing te financieren

• • Een maak-economie genereert belastbare inkomsten, draagt bij aan de export, en schept banen, die samen een stevige basis vormen voor de financiering van sociale voorzieningen, zoals pensioenen en zorg voor ouderen. Zonder deze bron van inkomsten zal Vlaanderen onvoldoende fondsen hebben om de vergrijzing te financieren. Dit maakt Vlaanderen afhankelijk van subsidies of leningen, die economische autonomie ondermijnen.
  • Voorbeeld: Italië, waar de maakindustrie grotendeels is weggeëbd, ervaart nu grote economische druk door vergrijzing. De afhankelijkheid van toerisme en de afwezigheid van een sterke maak-industrie bemoeilijken duurzame financiering voor ouderenzorg en pensioenen, wat leidt tot bezuinigingen op sociale voorzieningen.
  • Bouwstenen om gevolgen van vergrijzing op te vangen, ontbreken
  • Vergrijzing – PBL/CBS Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2022–2050 | CBS

2. Toenemende overheidsafhankelijkheid onderdrukt innovatie en ondernemerschap

• • Wanneer een groot deel van de werkende bevolking direct of indirect door de overheid betaald wordt om toezicht te houden op regels en processen, ontstaat er een bureaucratisch systeem dat innovatie en ondernemerschap remt. Ondernemers worden geconfronteerd met stijgende administratieve lasten, wat hun vermogen beperkt om te concurreren en te innoveren. Uiteindelijk ontmoedigt dit nieuwe ondernemers om te investeren in Vlaanderen.
  • Voorbeeld: In Frankrijk is bijna een derde van de beroepsbevolking afhankelijk van de overheid voor hun salaris. Deze structuur heeft geleid tot een strikte, door regels beheerste omgeving waarin het voor ondernemers moeilijk is om te opereren, wat resulteert in een lagere innovatiegraad en lagere investeringen vergeleken met landen met minder bureaucratie.
  • https://www.vlaanderen.be/statistiek-vlaanderen/arbeid/tewerkstelling-per-sector

3. Toenemende concurrentiedruk van buiten Europa

• • Europa heeft hogere loonkosten en strenge milieuregels, wat betekent dat productiebedrijven in Vlaanderen niet kunnen concurreren met lagekostenlanden zonder dat er een substantiële maak-economie aanwezig is om innovatie en efficiëntie te bevorderen. Zonder een sterke industrie om lokale producten te produceren, wordt Vlaanderen steeds afhankelijker van goedkopere buitenlandse importen, wat de lokale economie verder ondermijnt en kleine ondernemers wegdrukt.
  • Voorbeeld: De textielindustrie in Vlaanderen, ooit een belangrijke sector, is grotendeels verdwenen door concurrentie van Aziatische producenten die tegen lagere kosten kunnen produceren. De combinatie van goedkopere importen en strikte Europese regelgeving maakte het voor lokale producenten onmogelijk om concurrerend te blijven.
  • Steeds meer kleine Vlaamse bedrijven trekken naar Noord-Frankrijk
  • Daar is wel nog vol­doen­de ruim­te om te bou­wen: steeds meer klei­ne bedrij­ven trek­ken naar Noord-Frankrijk

4. Verlies van autonomie en toename van externe invloed

• • Zonder eigen maak-economie en sterke exportpositie moet Vlaanderen steeds meer economische en politieke concessies doen om investeringen aan te trekken en te kunnen concurreren. Dit leidt tot een verlies van autonomie en een toenemende invloed van buitenlandse investeerders, die vooral geïnteresseerd zijn in winstmaximalisatie op de korte termijn.
  • Voorbeeld: De Griekse crisis van het afgelopen decennium laat zien hoe een land dat economisch afhankelijk wordt, steeds meer autonomie verliest. Griekenland werd afhankelijk van buitenlandse investeringen en leningen, waarbij het zijn zeggenschap over verschillende sectoren deels moest opgeven om financiering te kunnen behouden.
  • Jonathan Holslag: Hoe Europese havens de deur wagenwijd openzetten voor China

5. Arbeidsuitval en minder sociale mobiliteit

• • De uittocht van maakindustrieën vermindert werkgelegenheid in de private sector, wat vooral mensen met een middelbare opleiding treft. Hierdoor worden veel mensen afhankelijk van de overheid, wat leidt tot een rigide arbeidsmarkt en minder sociale mobiliteit. De jonge generatie wordt ontmoedigd om ondernemerschap na te streven, omdat de kansen in de private sector schaarser worden.
  • Voorbeeld: Detroit, ooit een bloeiend centrum van de auto-industrie, verloor een groot deel van zijn werkgelegenheid toen de industrie wegviel. De stad werd geconfronteerd met enorme werkloosheid, sociale problemen en een verzwakte economie, die nog steeds worstelt om zichzelf opnieuw uit te vinden.
  • Audi Brussels Sluit Deuren: Einde van een tijdperk voor de Belgische Autofabriek

6. Overbelaste sociale zekerheidsstelsels en stijgende belastingen

• • Zonder een productieve economie moet de overheid de financiering voor sociale zekerheid via belastingen op de kleinere, overgebleven private sector verwerven. Dit leidt tot een belastingdruk die de levensvatbaarheid van ondernemingen bedreigt en hun internationale concurrentiepositie verslechtert. De kleinere belastingbasis kan de groeiende vergrijzing moeilijk dragen, wat resulteert in een vicieuze cirkel van stijgende lasten en afnemende economische activiteit.
  • Voorbeeld: In Zweden, dat traditioneel een zeer sterk sociaal stelsel heeft, moesten de belastingdruk en het pensioenstelsel worden herzien toen de maakindustrie zich langzaam begon te verplaatsen. Hoge belastingtarieven ontmoedigden bedrijven en individuen om zich daar te vestigen, wat de economie verder onder druk zette.
  • Zonder ingrijpende maatregelen worden pensioenen onbetaalbaar

Mijn Conclusie: Vlaanderen heeft een vitale maak-economie nodig voor duurzame welvaart én  welzijn.

Het wegvallen van de maak-economie zou Vlaanderen niet alleen kwetsbaar maken voor economische en demografische uitdagingen, maar ook voor externe concurrentiedruk en verlies van autonomie. Vlaanderen heeft een gezonde, innovatieve maak-economie nodig om niet alleen zijn ouderen te kunnen verzorgen, maar ook om de komende generaties te motiveren en sociale mobiliteit te bevorderen. Het voorbeeld van andere landen toont aan dat zonder productie en innovatie, een economie kwetsbaar, afhankelijk, en sociaal onrechtvaardig wordt.

Lees ook:

• Sputterende Duits-Franse motor baart Europa zorgen: “Er staan ons enkele jaren van instabiliteit te wachten”
• Werkgevers vrezen “zwaarste crisis in industrie in 15 jaar”,

Snel inzicht geeft direct toekomst.