Als je de donkere wolk tijdig ziet hangen, kan je nog reageren
Voor veel land- en tuinbouwers lijken de uitdagingen van vandaag steeds complexer te worden. Regelgeving rond stikstofuitstoot en de aankomende natuurherstelwet maken deel uit van een dreigende wolk die boven de sector hangt. Deze ontwikkelingen brengen onzekerheid met zich mee, maar wie tijdig de signalen herkent, kan nog reageren en een strategie bepalen die past bij zijn of haar bedrijfssituatie. Hier zijn enkele stappen die je kan ondernemen om jezelf goed voor te bereiden.
1. Tijdig informeren
Het begint allemaal met kennis. Begrijp wat de stikstofregelgeving en de natuurherstelwet voor jouw bedrijf kunnen betekenen:
- Volg informatiebijeenkomsten en webinars georganiseerd door landbouworganisaties of overheidsinstanties.
- Lees de belangrijkste beleidsdocumenten en rapporten, zodat je weet welke veranderingen op komst zijn.
- Stel vragen aan adviseurs of belangenorganisaties als iets onduidelijk is.
Tijdig inzicht krijgen voorkomt dat je later voor verrassingen komt te staan.
2. Vergaderen en netwerken
Je staat er niet alleen voor. Door met collega-landbouwers, adviseurs en belangenorganisaties te overleggen, kun je ideeën en strategieën uitwisselen:
- Woon vergaderingen bij waar andere ondernemers hun aanpak delen.
- Zoek naar samenwerkingen, bijvoorbeeld bij het delen van emissiebeperkende technologieën of het gezamenlijk inzetten op natuurinclusieve landbouw.
- Bespreek met je adviseur welke toekomstgerichte keuzes mogelijk zijn, zoals investeren in nieuwe technieken of aanpassen van je bedrijfsvoering.
3. Reflecteren en analyseren
Sta even stil en kijk kritisch naar je bedrijf:
- Hoe groot is jouw stikstofuitstoot en wat zijn mogelijke reductiemaatregelen? Tot 2030 en na 2030.
- Ligt jouw bedrijf in of nabij een kwetsbaar natuurgebied? Misschien moet je de kaarten eens laten toelichten door Agentschap Natuur en Bos of Natuurpunt zelf.
- Wat is de economische impact van mogelijke maatregelen? Bereken de voor- en nadelen van alternatieve strategieën, zoals schaalverkleining, omschakeling naar andere teelten, of diversificatie. Of inkomen halen naast of in de plaats van je huidige activiteiten. Op dezelfde plaats of elders?
4. Voor- en nadelen overwegen
Elke keuze heeft zijn consequenties. Neem de tijd om deze goed te overdenken:
- Blijven en aanpassen: Wat zijn de kosten van investeringen in technologieën zoals luchtwassers of emissiearme stalsystemen? Zijn deze haalbaar op lange termijn? Hoe stabiel zijn de reductieparamaters zoals die worden vastgelegd door WeComVee?
- Omschakelen: Overweeg je te investeren in andere teelten of in een meer natuurinclusieve bedrijfsvoering? Wat zijn de kansen en uitdagingen?
- Stoppen: Voor sommige bedrijven kan stoppen met landbouw een rationele keuze zijn. Wat zijn de mogelijkheden voor bedrijfsbeëindigingsvergoedingen en alternatieve inkomsten?
5. Weloverwogen beslissen
Met de juiste informatie en reflectie kun je een gefundeerde beslissing nemen. Stel een plan op dat flexibel genoeg is om in te spelen op toekomstige veranderingen:
- Maak een realistische inschatting van je doelen en middelen.
- Bespreek je plan met je gezin, adviseurs en eventueel een vertrouwenspersoon.
- Houd ruimte voor aanpassingen als de regelgeving (klimaatdoelen, geur, grondwater) of marktomstandigheden (Mercosur of tekorten in de markt) veranderen.
Conclusie
De donkere wolk van stikstof en natuurherstel hangt boven de landbouwsector, maar wie tijdig reageert, kan veel ellende voorkomen. Door je goed te informeren, overleg te voeren, je opties te overdenken en een weloverwogen keuze te maken, kun je de impact op je bedrijf minimaliseren of zelfs kansen benutten. De toekomst zal ongetwijfeld uitdagingen blijven brengen, maar met een vooruitziende blik kun je jezelf en je bedrijf een stevigere positie geven.
