De geitenhouderij was in de laatste jaren de sector waar je de grootste starters zag investeren.
De bedrijven werden steeds groter en duurder.
De prognose omzet is gebaseerd op een melkproductie van 1250 l per melkgeit en een verwachte opbrengst van 0.68 euro per liter of 850 euro per geit. In het verleden lag dit veel lager. Die verwachte opbrengstprijs was te laag om de recentste investeringen te verantwoorden.
Er zijn verschillende redenen waarom het op sommige bedrijven moeilijk gaat.
-
- Dalende Geitenmelkprijs
- Overaanbod: Een toename van het aantal geitenbedrijven én aantal geiten/bedrijf heeft geleid tot een overproductie van geitenmelk.
- Internationale Concurrentie: Concurrentie uit landen zoals Frankrijk, Spanje en Oost-Europa heeft druk gezet op de exportprijzen.
- Afname van vraag: De vraag naar geitenmelkproducten, zoals kaas, lijkt tijdelijk gestagneerd, deels door inflatie en veranderend consumentengedrag.
- ‘Vrijwillig’ opgelegde productiebeperking: sommige afnemers maakten afspraken rond productiebeperking in ruil voor hogere afname prijzen.
- Hogere Kosten
- Stijgende Voerkosten: De oorlog in Oekraïne heeft geleid tot hogere prijzen voor krachtvoer en ruwvoeder. Voerkosten vertegenwoordigen 80% van de totale kosten !
- Strooisel kosten: het ligbed strooisel is dit jaar veel duurder van voorgaande jaren
- Arbeid: Arbeidskosten stijgen door inflatie en een krappe arbeidsmarkt. Bovendien is de arbeidsbehoefte veel hoger dan voorzien als je de noodzakelijke gemiddelde topproducties wilt halen om de hoge investeringskosten terug te verdienen.
- Beleidsdruk en Omgevingsfactoren
- Stikstofproblematiek: In zowel Vlaanderen als Nederland worden geitenbedrijven geconfronteerd met strengere regelgeving omtrent stikstofuitstoot, wat de kosten en onzekerheid verhoogt.
- Gezondheidsregels: Uitbraken in het verleden hebben geleid tot strengere veterinaire regels, waaronder vaccinatie-eisen en beperkingen op bedrijfsuitbreidingen.
- Vergunningen: Het verkrijgen van vergunningen voor uitbreiding of modernisering wordt steeds moeilijker tot onmogelijk, waardoor investeringskosten niet meer kunnen gespreid op meer productievolume.
- Administratiedruk: vrijwel geen enkele ondernemer is nog in staat om zelf de bedrijfsadministratie in te vullen. Gezien de advieskantoren overbevraagd zijn en geen personeel vinden, stijgt de administratiekost.
- Exportproblemen
- Afhankelijkheid van Export: Een groot deel van de geitenmelk wordt geëxporteerd. Handelsbeperkingen en veranderende markten hebben deze export geraakt.
- Transportkosten: Hoge transportkosten verminderen de marges op exportproducten.
- Consumentengedrag
- Minder luxe-aankopen: Geitenkaas en andere geitenmelkproducten worden vaak gezien als premium producten. Tijdens economische onzekerheid bezuinigen consumenten hierop.
- Duurzaamheidseisen: Consumenten eisen meer duurzame productiemethoden, wat voor geitenbedrijven extra investeringen zal gaan betekenen.
- Dalende Geitenmelkprijs
Gecombineerd komt dit op een daling van 10-15% op de verwachte omzet of meer dan 100 euro per melkgeit.
Het is dan ook logisch dat er een aantal bedrijven kampen met financiële problemen.
Hierdoor hebben ze minder ruimte om zich op korte termijn aan de passen aan nieuwe milieueisen..
Tips voor doorstart
- Maak een kasplanning : vzw Boeren op een Kruispunt kan je gratis ondersteunen
- Herevalueer je businessplan met de actuele inzichten van opbrengsten en kosten : gebruik bedrijfseigen cijfers.
- Hou rekening met bijkomende milieu-eisen van stikstof , klimaat en dierwelzijn.
- Overweeg de investeringskosten voor een vernieuwing van vergunning die langer loopt dan de terugverdientermijn van je investeringen.
- Beslis pas daarna wat je nog wilt doen.