Het Domino-effect van Overbelasting in de Zorg, het Onderwijs én de Ondernemerswereld !

In een tijd waarin bedrijven en organisaties streven naar groei en succes, worstelen velen met een problematisch fenomeen: het toenemende personeelstekort. Deze kwestie is een vicieuze cirkel, waarbij het gebrek aan personeel zelfs nog ernstiger wordt door de overbelasting van het bestaande team. Dit leidt uiteindelijk tot het vertrek van waardevolle collega’s, wat de situatie nog nijpender maakt. Bovendien zien we dat de blijvers, ofwel ‘quiet quitters’, geleidelijk aan de organisatie verlaten in termen van inzet en betrokkenheid, ofwel zich ondergewaardeerd en niet gerespecteerd voelen: Ze hebben het gevoel dat ze hun potentieel niet kunnen benutten in een falende organisatie.

  • Overbelasting als Katalysator
    Een personeelstekort zorgt voor een verhoogde werkdruk op de overgebleven medewerkers. Ze worden geconfronteerd met een grotere hoeveelheid werk, strakke deadlines en onvoldoende middelen om hun taken uit te voeren. Dit leidt tot stress, burn-out en een algemeen gevoel van ontevredenheid bij het personeel. Na verloop van tijd bereikt dit punt waarop teamleden zich gedwongen voelen om hun heil elders te zoeken, waar de werkomstandigheden gunstiger zijn.
    Situaties die leidinggevenden en stakeholders (aandeelhouders) zeker niet willen.
  • Het Domino-effect
    Het vertrek van getalenteerde medewerkers verergert het personeelstekort. De achterblijvers moeten nu niet alleen hun eigen werk doen, maar ook de gaten vullen die de vertrekkende collega’s hebben achtergelaten.
    Dit zet opnieuw druk op hen en kan resulteren in een neerwaartse spiraal van moreel verval, verminderde productiviteit en uiteindelijk meer vertrekken.
  • Stille Vertrekkers en Ondergewaardeerd Voelen
    Een schadelijk neveneffect van een chronisch personeelstekort is de opkomst van de ‘quiet quitting’. Deze collega’s behouden formeel hun positie, maar hun betrokkenheid en inzet nemen gestaag af. Ze voelen zich gefrustreerd door de voortdurende overbelasting en het gebrek aan (perspectief op) ondersteuning.
    Aan de andere kant zijn er degenen die, ondanks hun loyaliteit aan de organisatie, zich onderbenut of niet gerespecteerd voelen. Ze zien hoe de overbelasting en het vertrek van collega’s de organisatie schaden en voelen zich machteloos om hier iets aan te veranderen.

Oplossingsrichtingen

Gelukkig zijn er manieren om deze cyclus te doorbreken:

1. Competitieve Salarissen

Een effectieve aanpak is om lonen te verhogen om nieuw talent aan te trekken. Hoewel dit op korte termijn de kosten kan verhogen, kan het de moeite waard zijn om de voortdurende verstoring van de bedrijfsvoering door het personeelstekort te verminderen.
Er zijn trouwens verschillende vormen van loon, die mekaar kunnen versterken, die nu nog niet benut worden.

2. Optimaliseer Taken en Verantwoordelijkheden

Een andere benadering is om te kijken naar de dagelijkse taken en verantwoordelijkheden van collega’s. Onnodige administratieve lasten die geen waarde toevoegen aan het bedrijf of de organisatie, moeten worden verminderd of geëlimineerd. Dit kan de teamleden de ademruimte geven die ze nodig hebben om zich op hun kernverantwoordelijkheden te concentreren.

Het wordt tijd dat leidinggevenden hier hun nek voor uitsteken en desnoods op sectorniveau een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid aan de dag leggen om die stomme regels en wetten een halt toe te roepen.

Moeilijk? Ga als leidinggevende zélf tussen de collega’s op de werkvloer staan en kijk waar er allemaal tijd aan verloren wordt.
Verschiet niet: sinds de laatste keer dat je tussen de collega’s stond, zijn er veel ‘domme protocollen’ bijgekomen.
Bijzondere tijden vragen bijzondere ingrepen: Als je nu de opgelegde onzin-taakjes niet onmiddellijk schrapt, dan zal je het in de toekomst misschien nooit meer moeten doen (want dan is er geen bedrijf of organisatie meer).

3. Creëer een Positieve Werkomgeving

Het creëren van een positieve en ondersteunende werkomgeving is van cruciaal belang.
Collega’s willen zich gewaardeerd voelen en een gevoel van verbondenheid ervaren.
Ontspanning tussendoor, relativerende reflectie (Stay Cool, Keep Positive and Relax, it’s only Work), informele en formele erkenning voor prestaties en een gezonde balans tussen werk en privé kunnen allemaal bijdragen aan het behoud van personeel.

Conclusie

Het personeelstekort kan een bedrijf of organisatie verlammen en uiteindelijk leiden tot een neerwaartse spiraal waarbij overbelasting van het personeel leidt tot meer vertrekken en een nog groter tekort aan personeel.
Het doorbreken van deze cyclus vereist strategische aanpak en investeringen in zowel financiële middelen als werkomgeving. Een gezonde balans tussen competitieve salarissen, efficiënte taken en een ondersteunende werkcultuur is essentieel om het tij te keren en een positieve wervings- en retentiecyclus te bevorderen.

De leiding is NU aan de beurt om in collectief verzet te gaan tegen alle onzinnige regels van (veelal ‘hogere’ of ‘Europese’) bureaucraten, zonder voeling met het werkveld.

Het is niet meer de vraag of dit collectief verzet er moet komen, maar wanneer: als je het de mensen op de werkvloer vraagt: GISTEREN ! We zijn dus al te laat.

Andere getuigenissen